Contents
1. Giới thiệu về tháp Bà Ponagar
Tháp Bà Ponagar là một trong những công trình kiến trúc Chăm Pa cổ nổi tiếng nhất Việt Nam. Tọa lạc trên đồi Cù Lao, bên bờ sông Cái, Nha Trang, đây không chỉ là điểm du lịch hấp dẫn mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, tín ngưỡng của người Chăm xưa.
2. Lịch sử và ý nghĩa của tháp Bà Ponagar
Lịch sử hình thành
Theo các tài liệu nghiên cứu, Tháp Bà Ponagar được xây dựng trong khoảng thế kỷ VIII – XIII, trong giai đoạn hưng thịnh của vương quốc Chăm Pa. Ban đầu, quần thể kiến trúc này có từ 6 – 8 tháp, nhưng hiện nay chỉ còn 4 tháp chính được bảo tồn.
Tháp chính, thờ nữ thần Ponagar, được xây dựng vào khoảng thế kỷ XI. Dưới thời Chăm Pa, đây là trung tâm tôn giáo quan trọng, nơi các vị vua và người dân đến cúng bái để cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Ý nghĩa tâm linh
Tháp Bà Ponagar không chỉ có ý nghĩa quan trọng với người Chăm mà còn được người Việt và người Hoa tôn thờ. Thiên Y A Na Thánh Mẫu, theo truyền thuyết, là người dạy dân trồng lúa, dệt vải, đem lại cuộc sống ấm no.
Ngày nay, hàng năm vào ngày 20 – 23 tháng 3 âm lịch, lễ hội Tháp Bà Ponagar được tổ chức để tưởng nhớ công ơn của nữ thần, thu hút hàng nghìn người tham gia.
3. Kiến trúc độc đáo của tháp Bà Ponagar
Quy mô và Bố cục
Quần thể Tháp Bà Ponagar gồm ba khu vực chính, mỗi khu đều có chức năng và ý nghĩa riêng biệt trong hệ thống thờ cúng của người Chăm:
Khu Tháp Cổng: Nơi đây được đặt những chiếc cổng chào rất hoành tráng, tuy nhiên qua sự tàn phá của thời gian đã làm khu tháp cổng không còn nguyên vẹn. Hiện chỉ còn các bậc đá, chân cột trụ cùng những bậc thang đá dẫn lên tầng tiếp theo.
Khu Tiền Đình: Khu vực tiền đình, hay còn gọi là tiền sảnh, là khu vực trước cổng vào tháp, nơi hành hương và các tín đồ thường chuẩn bị lễ vật và thực hiện các nghi thức tôn giáo. Trước đây, nơi này có một nhà dài bằng gỗ, dùng làm nơi trú ngụ và chuẩn bị cho các nghi lễ. Nhà dài này đã không còn tồn tại, nhưng khu vực tiền đình vẫn giữ được không gian rộng rãi, giúp người hành hương có thể dễ dàng tiếp cận tháp chính.
Khu Tháp Chính: Khu tháp chính là phần trung tâm của quần thể, nơi tọa lạc các tháp thờ cúng các vị thần Hindu. Quần thể Tháp Bà Ponagar hiện còn bốn tháp, trong đó tháp lớn nhất có chiều cao lên tới 23m, gồm bốn tầng. Mỗi tầng của tháp đều có cửa giả, một đặc điểm kiến trúc đặc trưng trong thiết kế của tháp Chăm, giúp tạo nên một không gian trang nghiêm và uy nghi. Các tháp này được xây dựng bằng gạch nung, với các tượng thần điêu khắc tinh xảo và rất đặc trưng của nền văn hóa Chăm Pa.
Vật Liệu Xây Dựng và Kỹ Thuật
Tháp Bà Ponagar được xây dựng hoàn toàn bằng gạch nung với kỹ thuật xếp chồng mà không sử dụng chất kết dính thông thường như vữa hay xi măng. Điều này chứng tỏ sự tài ba và tinh tế trong kỹ thuật xây dựng của người Chăm. Các viên gạch được lắp ghép với nhau một cách chặt chẽ, có thể nhìn thấy rõ ràng sự khéo léo trong cách thức xây dựng, từ đó tạo nên một công trình vững chắc và bền bỉ. Tháp Bà Ponagar đã tồn tại hơn 1.200 năm và vẫn đứng vững qua thời gian, là minh chứng cho kỹ thuật xây dựng vượt thời gian của người Chăm.
Nghệ Thuật Điêu Khắc và Các Họa Tiết
Một trong những điểm nổi bật của Tháp Bà Ponagar chính là nghệ thuật điêu khắc tinh xảo. Trên các bức tường và các cột của tháp, người ta có thể thấy những phù điêu, tượng chạm khắc thể hiện các hình ảnh của nữ thần Ponagar, thần Shiva, linga – yoni, và các vũ nữ Apsara mềm mại. Các tượng thần này được chạm khắc với những chi tiết tinh xảo, thể hiện sự tôn vinh các vị thần trong hệ thống tín ngưỡng Hindu.
Ngoài ra, các họa tiết trang trí cũng rất phong phú và đặc sắc, như hoa văn hình lá, hình rắn Naga (rắn thần), những hình ảnh biểu tượng của sự thịnh vượng và sự bất tử. Những họa tiết này không chỉ mang tính tôn giáo mà còn phản ánh rõ nét phong cách nghệ thuật Chăm, vốn kết hợp giữa các yếu tố bản địa và ảnh hưởng từ nền văn hóa Ấn Độ.
Đặc Điểm So Với Các Tháp Chăm Khác
So với các tháp Chăm khác như Mỹ Sơn ở Quảng Nam, Tháp Bà Ponagar có quy mô nhỏ hơn, nhưng lại có kiến trúc được bảo tồn khá nguyên vẹn. Quần thể này phản ánh sự tinh tế và khéo léo trong nghệ thuật xây dựng của người Chăm. Mặc dù nhỏ hơn về quy mô so với các quần thể tháp nổi tiếng khác, Tháp Bà Ponagar vẫn giữ được sự tôn nghiêm và quyến rũ, thu hút du khách bởi nét đẹp cổ kính và sự độc đáo trong từng chi tiết kiến trúc và điêu khắc.
Xem thêm bài viết khác: Suối Khoáng Nóng Tháp Bà Nha Trang: Thiên Đường Nghỉ Dưỡng & Chữa Lành
4. Lễ hội Tháp Bà Ponagar – Nét văn hóa đặc sắc
Thời gian tổ chức
Lễ hội diễn ra từ ngày 20 – 23 tháng 3 âm lịch hàng năm, thu hút hàng nghìn người tham dự. Đây là một trong những lễ hội lớn nhất ở miền Trung Việt Nam, mang đậm nét văn hóa tâm linh và truyền thống của người Chăm và người Việt.
Các nghi thức chính
- Lễ thay y cho nữ thần: Tượng nữ thần Ponagar được mặc y phục mới, thể hiện lòng thành kính và biết ơn.
- Lễ cầu quốc thái dân an: Người dân cầu nguyện cho quốc gia thịnh vượng, mùa màng bội thu và cuộc sống an lành.
- Các hoạt động văn hóa dân gian: Múa lân, hát bội, biểu diễn nhạc cụ truyền thống và đặc biệt là điệu múa Apsara – vũ điệu đặc trưng của người Chăm, mang đến không khí linh thiêng và huyền bí.
5. Kinh nghiệm tham quan tháp Bà Ponagar
Giờ mở cửa và giá vé
Tháp mở cửa từ 6:00 – 18:00 hàng ngày với giá vé khoảng 30.000 VND/người.
Cách di chuyển
Để đến Tháp Bà Ponagar từ trung tâm thành phố Nha Trang, bạn chỉ cần di chuyển về hướng Bắc trên đường Trần Phú. Sau khi đi qua cầu Trần Phú, rẽ vào đường Tháp Bà và tiếp tục đi thẳng, bạn sẽ thấy khu vực cổng của Tháp ở cuối đường.
Tại Nha Trang, bạn có thể sử dụng nhiều phương tiện để đến Tháp Bà như xe máy, taxi, xe buýt hay ô tô. Tuy nhiên, nếu bạn là người mới đến và không quen đường xá, lựa chọn taxi sẽ tiện lợi hơn rất nhiều. Giá cho mỗi chuyến taxi dao động từ 150.000 VND – 200.000 VND.
Điểm tham quan gần Tháp Bà Ponagar
Chợ Đầm: Chợ Đầm là trung tâm mua sắm và ẩm thực nổi tiếng ở Nha Trang. Du khách có thể tìm thấy nhiều sản phẩm đặc sản như hải sản tươi sống, đồ thủ công mỹ nghệ, vải vóc và thưởng thức các món ăn đặc trưng như bún chả cá, nem nướng. Chợ Đầm mang đậm nét văn hóa địa phương và là điểm đến lý tưởng để khám phá đời sống của người dân Nha Trang.
VinWonders Nha Trang: VinWonders là công viên giải trí hiện đại, nằm trên đảo Hòn Tre. Đây là điểm đến lý tưởng với nhiều trò chơi mạo hiểm, khu vui chơi cho trẻ em và các hoạt động giải trí thú vị. Du khách có thể tham gia tàu lượn siêu tốc, đu quay khổng lồ hay thư giãn tại bãi biển riêng biệt của công viên.
Suối khoáng nóng Tháp Bà: Suối khoáng nóng Tháp Bà là địa điểm tuyệt vời để du khách thư giãn với các dịch vụ tắm suối khoáng và bùn khoáng tự nhiên. Nước khoáng chứa nhiều khoáng chất có lợi cho sức khỏe, giúp giảm căng thẳng và làm đẹp da, mang đến một trải nghiệm thư giãn tuyệt vời cho du khách.
6. Những lưu ý khi đến tháp Bà Ponagar
-
Mặc trang phục kín đáo, tôn trọng không gian tâm linh: Du khách cần mặc trang phục lịch sự, kín đáo khi đến tham quan Tháp Bà Ponagar để thể hiện sự tôn trọng đối với không gian linh thiêng, tránh những trang phục quá hở hang hay không phù hợp.
-
Giữ gìn vệ sinh, không xả rác bừa bãi: Du khách cần giữ gìn vệ sinh chung, không vứt rác bừa bãi, đặc biệt trong khu vực thờ tự. Hãy sử dụng thùng rác có sẵn hoặc mang theo túi đựng rác để bảo vệ môi trường.
-
Tránh làm ồn trong khu vực thờ tự: Hãy giữ trật tự và tránh làm ồn ào trong khu vực thờ tự để duy trì không gian trang nghiêm, yên tĩnh, giúp người khác thực hiện nghi lễ tôn thờ một cách thành kính.
Xem thêm bài viết khác: Tour Thành phố Hồ Chí Minh – Nha Trang 3N2Đ
7. Câu hỏi thường gặp về tháp Bà Ponagar
Tháp Bà Ponagar có phải là di sản UNESCO?
Hiện chưa, nhưng đây là Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp Quốc gia.
Có hướng dẫn viên tại tháp không?
Có, bạn có thể thuê hướng dẫn viên hoặc sử dụng app thuyết minh tự động.
Nên đi tháp Bà Ponagar vào thời gian nào?
Buổi sáng (6:00 – 9:00) hoặc chiều muộn (15:00 – 17:00) để tránh nắng nóng.
Kết luận
Tháp Bà Ponagar là điểm đến không thể bỏ qua khi đến Nha Trang. Công trình này không chỉ mang đậm dấu ấn kiến trúc Chăm Pa mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc. Hãy lên kế hoạch và khám phá ngay!
Sẵn Sàng Khám Phá Tháp Bà Ponagar? Liên Hệ Với PHÚC AN TOURS Ngay!
Nếu bạn đang lên kế hoạch cho chuyến tham quan Tháp Bà Ponagar và muốn khám phá vẻ đẹp lịch sử, kiến trúc độc đáo cùng những trải nghiệm văn hóa đặc sắc, hãy để chúng tôi giúp bạn tạo nên một chuyến đi đáng nhớ.
Hotline: 096 396 6328 (Zalo)
Fanpage: https://www.facebook.com/phucanvisa/
The team at PHÚC AN TOURS is always ready to assist with all your travel needs, from domestic tours to international trips, as well as immigration and visa services.
Call us now for personalized travel advice and to plan your dream trip!
